Zawód stanowiący profesję o wysokim znaczeniu społecznym, wymagającą odpowiednich kwalifikacji nie tylko zawodowych i zdrowotnych, a także charakterologicznych, tj. moralnych i etycznych, nad którego należytym wykonywaniem powierzono w oparciu o Konstytucję Rzeczypospolitej Polskie w imieniu państwa pieczę powołanemu w drodze ustawy samorządowi zawodowemu, posiadającem nadaną przez ustawę osobowość prawną i organ władz krajowych, z obowiązkiem członkostwa dla każdej osoby wykonującej dany zawód.
Zawód radcy prawnego jest zawodem pokrewnym do zawodu adwokata. Podstawową różnicą między radcami prawnymi a adwokatami jest możliwość wykonywania zawodu przy jednoczesnym pozostawaniu w stosunku pracy (radcowie prawni mają taką możliwość, adwokaci – nie).
Od 1 lipca 2015 r. radca prawny, tak samo jak adwokat, posiada możliwość pełnienia funkcji obrońcy w procesie karnym, tj. w sprawach karnych i karnoskarbowych, z tym że obrońcą może być tylko radca prawny niepozostający w stosunku pracy.
Istniejący podział na dwie korporacje uznawany jest za sztuczny i ma znaczenie głównie historyczne. Z tego powodu wysuwane są koncepcje połączenia radców prawnych z adwokatami w jednej wspólnej korporacji.